Hiện nay, xu hướng sử dụng các loại thảo dược và sản phẩm từ thiên nhiên đang thịnh hành. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ giới thiệu đến một loại thuốc gần gũi với cuộc sống người dân Việt Nam, đó chính tía tô. Vậy tía tô có công dụng gì? Tắm bằng nước lá tía tô có tác dụng gì? Hãy cùng tìm hiểu nhé!
Đặc điểm và công dụng đối với sức khỏe của lá tía tô
Cây tía tô thuộc loại thân thảo, có chiều cao từ 0,5 đến 1m, thân thẳng đứng có lông. Lá tía tô mọc đối, có dạng hình trứng, đầu nhọn, mép có nhiều răng cưa, màu tím hoặc xanh, hoa màu trắng hoặc tím nhạt.
Phân bố
Giống tía tô phân bố ở Việt Nam chủ yếu có đặc điểm mặt trên xanh, mặt dưới tím và thường được sử dụng làm rau sống, ăn kèm với các món ăn khác. Ngoài ra trên thị trường hiện nay còn có thêm 2 giống tía tô nữa đó là rau tía tô xanh (2 mặt đều xanh) và tía tô đỏ hay tía tô tím (2 mặt đều tím).
Cây tía tô xanh là loại tía tô Nhật Bản, đây là loại rau thơm dùng để ăn kèm với hầu hết các món ăn truyền thống của người Nhật như sashimi, sushi,… Rau tía tô Nhật ngoài tác dụng làm tăng thêm hương vị của các món ăn, giảm nguy cơ mắc bệnh gút, nó còn có tác dụng chăm sóc sắc đẹp, kiểm soát cân nặng nên rất được phụ nữ Nhật ưa thích.
Cây tía tô đỏ cũng thuộc giống của Nhật như tía tô xanh tuy nhiên 2 mặt lá đều có màu đỏ tím, mép lá hình răng cưa. Tía tô tím có mùi vị thơm đặc trưng, cùng màu đỏ rất bắt mắt và tác dụng làm thuốc rất tốt nên chúng thường được sử dụng để lấy màu cho các thực phẩm khác. Ngoài công dụng trên, nước đun tía tô đỏ còn được sử dụng như một thức uống giải khát.
Thành phần
Do trong thành phần có chứa nhiều hàm lượng dinh dưỡng, vitamin và khoáng chất nên lá tía tô được sử dụng với nhiều mục đích khác nhau. Cụ thể như sau:
- Thành phần của lá tía tô có chứa hàm lượng tinh dầu Perilla Aldehyde và Limonene rất cao. Những chất này có tác dụng hỗ trợ chống lại quá trình lão hóa, đồng thời bổ sung độ ẩm cho da, dưỡng sáng da vô cùng hiệu quả.
- Vitamin A, C, B có khả năng ngăn ngừa tình trạng nám nhờ khả năng cản trở sự hoạt động và hình thành hắc sắc tố melanin. Đồng thời loại bỏ các vết thâm nám, sẹo thâm sau khi lên mụn, đem lại cho bạn làn da mịn màng, trắng sáng.
- Các khoáng chất vi lượng có trong lá tía tô như canxi, sắt, natri, phospho cũng đóng vai trò quan trọng trong việc ngăn ngừa quá trình oxy hóa, hạn chế hiện tượng lão hóa, giúp phục hồi và nuôi dưỡng các tế bào da bị tổn thương do các tác nhân như mụn, thủy đậu,…
Công dụng
- Tác dụng trên hệ hô hấp và đối với Corona virus: Khi thực hiện nghiên cứu đối với một nhóm chiết xuất từ cây thuốc đơn lẻ thường được chỉ định trong điều trị các bệnh nhiễm trùng cấp tính, bao gồm cả lá tía tô, đã được sàng lọc về hoạt tính kháng virus tiềm năng chống lại loại virus gây ra COVID-19, SARS-CoV-2. Nghiên cứu trong ống nghiệm này cho kết quả giúp chứng minh khả năng của dịch chiết từ lá tía tô trong việc hạn chế sự nhân lên của SARS-CoV-2 theo nhiều cơ chế khác nhau.
- Tác dụng chống dị ứng: Trà hãm từ lá tía tô và ethanol có các hợp chất làm hạn chế các phản ứng dị ứng. Do lá tía tô chứa glycoprotein có khả năng ức chế hoạt động của enzym hyaluronidase và sự phân hủy tế bào mast. Đồng thời, chiết xuất ethanol của lá tía tô cũng có công dụng làm giảm viêm đường hô hấp trên và tăng tiết dịch nhầy liên quan đến bệnh hen mạn tính.
- Tác dụng hỗ trợ thần kinh: Suy giảm trí tuệ là từ chuyên ngành chung cho tình trạng mất trí nhớ, ngôn ngữ, khả năng giải quyết vấn đề và các khả năng nhận thức khác gây ra nhiều bất tiện trong cuộc sống hàng ngày. Trong số đó, căn bệnh Alzheimer là nổi bật nhất. Acid béo Omega-3 có khả năng chống oxy hóa và chống viêm rất hiệu quả và đây cũng là nguồn năng lượng lớn cho não bộ, có tác động tích cực đối với chức năng nhận thức. Loại acid này có thể được bổ sung từ dịch chiết lá tía tô và hạt của loài thực vật này.
- Giảm phiền muộn: Trong các bài thuốc thảo dược được sử dụng để điều trị các bệnh liên quan đến rối loạn trầm cảm, cây tía tô cũng là một trong những thành phần không thể thiếu. Trên thực tế, việc xông tinh dầu chiết xuất từ lá tía tô có thể giúp giải tỏa căng thẳng cũng như đem lại nhiều lợi ích trong việc ngăn ngừa bệnh trầm cảm.
- Tác dụng trên hệ tim mạch: Rối loạn lipid máu làm tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch. Do đó, một chế độ ăn uống có giàu acid béo không no, đặc biệt là omega-3, có tác động tích cực đến việc giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch nhờ làm giảm và ổn định lipid máu . Tác dụng này có thể thu được khi bổ sung một lượng lá tía tô vừa đủ hàng ngày do trong tía tô có chứa omega-3.
- Tác dụng trên hệ tiêu hóa: Có đến 20% dân số từng gặp phải các triệu chứng liên quan đến rối loạn đường tiêu hóa, điển hình như đau thượng vị, đầy hơi, chướng bụng và tiêu hóa kém. Để chứng minh, một nghiên cứu được thực hiện trên 50 người tình nguyện tham gia khỏe mạnh đang gặp khó chịu ở đường tiêu hóa và xuất hiện triệu chứng táo bón nhẹ, được sử dụng dịch chiết lá tía tô. Kết quả của nghiên cứu này cho thấy các triệu chứng được cải thiện đáng kể so với giả dược. Ngoài ra, những người bị hội chứng ruột kích thích và bệnh trào ngược dạ dày thực quản cũng có thể cho kết quả khả quan khi sử dụng các chế phẩm từ lá tía tô hàng ngày.
- Chống ung thư: Lá tía tô là nguồn cung cấp một lượng lớn luteolin. Chất này có cấu trúc tương tự như một chất chống oxy hóa flavonoid. Ngoài ra, lá tía tô chứa một lượng lớn các hợp chất triterpene và acid rosmarinic. Thông qua các nghiên cứu trước đây, các hợp chất này được chứng minh là có tác dụng chống lại các tế bào ung thư tiềm ẩn trong cơ thể. Đặc biệt, việc bôi chiết xuất lá tía tô ngoài da có tác dụng ngăn ngừa ung thư da tại chỗ.
Tắm bằng nước lá tía tô có tác dụng gì
Tía tô là vị thuốc được y học phương đông xếp vào loại giải biểu (làm cho ra mồ hôi đề loại bỏ yếu tố gây bệnh), phát tán phong hàn (loại bỏ các yếu tố gây bệnh bản chất từ gió và lạnh). Không nhầm với vị thuốc tía tô tử là hạt của cây tử tô (hai bộ phận khác nhau được lấy cùng một cây nhưng vẫn có thể cho các tác dụng khác nhau, thậm chí đối nghịch, do đó nên cẩn trọng).
Tía tô có tính ấm, vị cay, quy vào 3 kinh phế, tâm, tỳ, không chứa chất độc. Lá thường dùng làm gia vị trong các món ăn đồng thời cũng là vị thuốc dân gian sử dụng để trừ cảm mạo. Hạt làm trà uống và có tác dụng hạ khí, cành tía tô giúp an thai.
Ngoài ra, với hàm lượng các vitamin, khoáng chất cao như vitamin A,C, sắt,… và một lượng nhỏ chất tẩy trắng tự nhiên, lá tía tô còn được dùng trong chăm sóc da nhờ tác dụng tẩy tế bào chết, cấp ẩm, chống lão hóa, đặc biệt là ngăn ngừa và trị mụn, dưỡng trắng da hiệu quả. Đặc biệt tắm nước lá tía tô có tác dụng tăng trao đổi chất ở da, giúp da mềm mịn và tươi sáng hơn, hiệu quả rõ thấy hơn với những người có làn da khô ráp. Do đó, tía tô được coi là một loại mỹ phẩm tự nhiên, an toàn với làn da, được các chị em ưa dùng.
Một số công thức tắm lá tía tô
Có rất nhiều công thức sử dụng lá tía tô để tắm rửa. Ví dụ như:
Tắm nước lá tía tô hằng ngày giúp làm sáng da
Cách thực hiện phương pháp tằm bằng nước lá tía tô này cũng khá thuận tiện và dễ dàng, chỉ cần tiến hành các bước sau:
- Chọn những chiếc lá tía tô còn tươi, lành lặn, không bị sâu bệnh, hư hỏng đem ngâm với nước muối loãng và rửa sạch, để ráo.
- Đun sôi nước rồi thả lá tía tô đã làm sạch. Đun trong khoảng 10 phút để các thành phần trong lá được giải phóng vào nước.
- Pha thêm nước lạnh để có nhiệt độ nước tắm phù hợp với làn da.
- Bạn có thể ngâm mình hoặc massage nhẹ nhàng nước nấu lá tía tô lên toàn thân trong khoảng 20 phút rồi tắm lại với nước sạch.
- Cuối cùng là thấm khô người bằng khăn mềm,không nên chà xát quá mạnh sẽ làm tổn thương da
- Bạn có thể thực hiện 2 đến 3 lần/tuần để thấy sự hiệu quả dần dần sau mỗi lần tắm.
Tắm bằng lá tía tô và chanh
Nguyên liệu: 1 bó lá tía tô + 2 quả chanh tươi + 1 thìa muối biển tinh.
Cách làm:
- Chọn những chiếc lá tía tô còn tươi, lành lặn, không bị sâu bệnh, hư hỏng đem ngâm với nước muối loãng và rửa sạch, để ráo.
- Đun sôi nước rồi thả lá tía tô đã làm sạch, thêm 1 thìa muối biển. Đun trong khoảng 10 phút để các thành phần trong lá được giải phóng vào nước.
- Bắc nồi nước ra, vắt chanh vào khi nước trong nồi đã nguội đến mức ấm ấm. Ngâm kết hợp với massage cơ thể trong hỗn hợp nước thành phẩm trong khoảng 20 phút.
- Tắm tráng lại bằng nước sạch và lau khô cơ thể bằng khăn mềm.
Tắm trắng bằng lá tía tô và ngải cứu
Nguyên liệu: 1 bó lá tía tô + 1 bó rau ngải cứu + 1 quả chanh tươi.
Cách làm:
- Chọn những chiếc lá tía tô, ngải cứu còn tươi, lành lặn, không bị sâu bệnh, hư hỏng đem ngâm với nước muối loãng và rửa sạch, để ráo.
- Đun sôi nước rồi thả lá tía tô, ngải cứu đã làm sạch. Đun trong khoảng 10 phút để các thành phần trong lá được giải phóng vào nước.
- Bắc nồi nước ra, vắt chanh vào khi nước trong nồi đã nguội đến mức ấm ấm. Ngâm kết hợp với massage cơ thể trong hỗn hợp nước thành phẩm trong khoảng 20 phút.
- Tắm tráng toàn thân bằng nước ấm, chà lá ngải cứu và tía tô đã đun một cách nhẹ nhàng lên cơ thể để tẩy các chất bẩn, nhờn, lớp da chết trên da. Tắm sạch lại bằng nước ấm.
- Ngâm mình, thư giãn, massage cơ thể trong hỗn hợp nước đã đun khoảng 15 phút. Tắm sạch bằng nước ấm. Hoàn thành quy trình tắm trắng.
Lưu ý khi tắm lá tía tô
Với những thông tin ở trên, chắc hẳn các bạn đã biết tắm nước lá tía tô có tác dụng gì. Tuy nhiên, để an toàn cho da và quá trình tắm đạt được kết quả tốt nhất, bạn cần lưu ý vấn đề sau đây:
- Trước khi sử dụng nước lá tía tô để tắm cần test dị ứng trước: Mặc dù, lá tía tô là nguyên liệu rất lành tính nhưng trong trường hợp người có làn da quá nhạy cảm, tình trạng dị ứng, mẩn đỏ vẫn có thể xuất hiện. Do đó, trước khi tắm, hãy thử bôi một lớp mỏng lá tía tô vào phía trong cánh tay, nơi có làn da mỏng. Nếu không có hiện tượng gì xảy ra thì có thể yên tâm sử dụng.
- Hạn chế để làn da tiếp xúc với nắng.
- Tẩy tế bào chết cho da trước khi tắm để dưỡng chất dễ dàng thẩm thấu vào da.
- Tuyệt đối không được sử dụng nước lá tía tô đã để qua đêm.
- Không nên sử dụng quá 2 đến 3 lần/tuần.
Một số cách chăm sóc da khác bằng lá tía tô
Ngoài việc đun lấy nước tắm, có thể sử dụng tía tô để chăm sóc làn da theo các phương pháp khác như sau:
Cải thiện làn da trắng sáng nhờ trà tía tô mỗi ngày
Bên cạnh việc tắm nước nấu lá tía tô hằng ngày để dưỡng trắng da từ bên ngoài thì bạn cũng có thể chuẩn bị cho mình một tách trà tía tô vào mỗi sáng để cung cấp dưỡng chất từ bên trong. Việc uống trà tía tô mỗi ngày có tác dụng giúp cơ thể được thành lọc, đào thải độc tố và giảm cân vô cùng hiệu quả.
Cách thực hiện:
- Lá tía tô rửa sạch rồi phơi khô dưới ánh nắng tự nhiên hoặc được sấy khô. Lưu ý làm khô vừa tới, không sẽ làm cháy lá.
- Sau khi làm khô hẳn thì cho dược liệu vào hũ thủy tinh đậy kín nắp bảo quản.
- Khi sử dụng, bạn chỉ cần lấy ra một nhúm lá tía tô khô bỏ vào ấm, tráng qua bằng một chút nước sôi để loại bỏ cặn bẩn. Tiếp tục cho thêm một lượng nước sôi vừa đủ và hãm trong vòng 5 phút để các chất giải phóng ra từ từ.
Lưu ý không nên uống trà tía tô khi vừa mới ăn no. Ngoài thời điểm đó, bạn có thể thoải mái thưởng thức tách trà tía tô.
Xông hơi bằng nước nấu lá tía tô
Xông hơi cũng là một phương pháp vô cùng hiệu quả mà rất dễ làm giúp làm trắng da. Bên cạnh lá tía tô là nguyên liệu chính, phương pháp còn phối hợp thêm lá ngải cứu, kinh giới để tạo thành hỗn hợp xông mặt rất tốt, giúp bạn loại bỏ nhanh chóng các vết thâm nám, tàn nhang trên da.
Cách thực hiện:
- Chọn lựa những chiếc lá tía tô, ngải cứu, kinh giới tươi, lành lặn, không dập nát, không bị sâu bệnh, đem ngâm với nước muối loãng rồi rửa sạch.
- Đun sôi nước và tất cả nguyên liệu trong vòng 10 phút để dưỡng chất giải phóng hoàn toàn.
- Để nguyên trong nồi hoặc cho hỗn hợp nước xông hơi vừa nấu ra một chiếc bát lớn, trùm một chiếc khăn lên đầu rồi ghé sát vào miệng nồi (bát) để hơi nước bốc lên trực tiếp vào da mặt.
- Xông khoảng 15 phút cho đến khi hết hơi nước bay lên thì rửa mặt lại với nước lạnh hoặc kết hợp chườm đá lạnh để giúp se khít lỗ chân lông sau khi vừa bị giãn ra bởi nhiệt.
Lưu ý:
- Để tránh bị bỏng hay quá ngột ngạt, bạn nên kiểm soát lượng hơi nước bay lên mặt bằng một chiếc nắp đậy tô nước xông hoặc giữ khoảng cách với bề mặt nước cũng như độ thoáng khi chùm khăn.
- Thực hiện tối đa 2 lần/tuần để hiệu quả làm trắng bằng lá tía tô ở mức cao nhất.
Đắp mặt nạ lá tía tô dưỡng trắng
Đây là cách tắm trắng bằng lá tía tô có thể thay thế cho mặt nạ giấy nhân tạo đắt tiền. Mặc dù việc đắp mặt nạ tía tô dưỡng trắng đem lại hiệu quả chậm nhưng kết quả sau khi có tác dụng lại dài lâu hơn vì dưỡng chất sẽ thẩm thấu từ từ trong thời gian dài.
Cách thực hiện:
- Trước hết đem giã nhuyễn lá tía tô bằng cối hoặc bát sạch rồi vắt kiệt lấy nước cốt.
- Thêm vào hỗn hợp vài giọt nước cốt chanh, mật ong, dầu dừa hoặc dầu oliu giúp tăng cường hiệu quả làm trắng da.
- Rửa mặt thật sạch
- Đắp hỗn hợp lên mặt thành một lớp mỏng, massage nhẹ nhàng để dưỡng chất phân tán đều và dễ dàng thẩm thấu vào da
- Rửa sạch lại với nước sau 20 phút.
- Thoa kem dưỡng ẩm để lưu giữ dưỡng chất sau khi đắp mặt nạ.
Lá tía tô là một cây thuốc cũng như rau thơm rất quen thuộc với chúng ta. Dùng nước lá tía tô để có thể đem lại nhiều tác dụng tốt trên da cũng như sâu trong cơ thể. Mong qua bài viết này, chúng tôi đã giải đáp được cho quý bạn đọc những thắc mắc xoay quanh loại lá này như tắm bằng nước lá tía tô có tác dụng gì?
